Ekipa IT SMART Fundasaun Hadomi Timor Oferese esplikasaun badak kona ba funsaun tag HTML no CSS.
Ba maluk sira hotu, mai ita ba aprende funsaun husi
kodigu HTML no CSS nian atu ita bele hatene ho klean liu tan mai ita ba haree
iha tabela tuir mai ne’e:
a. Esplikasaun badak husi Funsaun HTML
Tag
|
Funsaun Kodigu
|
<!-- ... -->
|
Uza para atu fo komentariu ba iha container
nia laran, maibe sei la fo sai iha browser
|
<!DOCTYPE>
|
Atu fo definisaun ba informasi tipu dokumentu
nian
|
<a>
|
Uza atu halo anchor/(link), atu halo ligasaun
entre dokumentu HTML ida ba dokumentu HTML seluk
|
<abbr>
|
Atu haklean tan liafuan ne’ebe badak no it
abele fo informasaun ne’ebe benefisiu ba ema ne’ebe baka ita nia page
source(kode pagina nian) / ema ne’ebe le’e, sistema tradusaun no sasan buka
nian ne’ebe mai husi sinkatan ne’ebe ita fo sai ona, maibe wainhira ita browser
sinkatan ne’e sei la fo sai maibe so hatudu deit informasaun ruma.
|
<acronym>
|
Atu defini akronimu / funsaun tag ne’e mos
hanesan ho funsaun husi tag <abbr> nian
|
<address>
|
Atu defini informasaun kontaktu ba hakerek
nain
|
<applet>
|
Uza atu hatama file java ba dokumentu HTML
|
<area />
|
Atu defini area ne’ebe atu klik ba (link)
|
<b>
|
Atu halo testu saimahar
|
<base />
|
Atu defini URL basiku/targetuba URL hotu-hotu
ne’ebe relativu iha dokumentu laran
|
<basefont />
|
Atu halo atributu testu default, hanesan kor,
medida, tipu font ba testu iha dokumentu laran
|
<bdo>
|
Uza atu atutaka ba teks ne’ebe ita hakerek
ona
|
<big>
|
Uza atu haboot medida tekstu ninian bo medida
point idahusi ninia default
|
<blink>
|
Atu halo tekstupiska
|
<blockquote>
|
Atu define fo spasu ba tekstu nia hahu atu
tama ba laran
|
<body>
|
Define body/isi, dokumentu HTML, funsaun atu
determina oinsa, isinhusi dokumentus ihania web browser. No isin husi
dokumentus ne’e bele tekstu, imagen, animasaun, link nst..
|
<br />
|
Atu halo linia foun
|
<button>
|
Atu defineButaun hodi klik ida
|
<caption>
|
Atu halo caption ba tabel
|
<center>
|
Atu halo ita nia tekstu, imagen, ka dadus
ruma rapi iha parte klaran/ muda an ba klaran
|
<cite>
|
Atu define Cite ida
|
<code>
|
Atu define parte husi kode komputador ida
|
<col />
|
Atu define valor husi atribut koluna katabela
ida
|
<colgroup>
|
Determinagrupu husi koluna, ka iha tabela nia
laran atutau nia formatu
|
<dd>
|
Atu define deskripsaunhusi item iha lista
definisaun nia laran
|
<del>
|
Atu fo linia/riska iha tekstu ida nia klaran
|
<dfn>
|
Atu define ho naran Definisaun/Define
|
<dir>
|
Atu definelista diretoriu sira
|
<div>
|
Atu define section/fatin ba iha dokumentus
ida nia laran
|
<dl>
|
Atu define lista Definisaun ida
|
<dt>
|
Atu define buat ruma (item) iha lista definisaun
|
<em>
|
Atu halo tekstu toba/miring, no nia funsaun
hanesan ho tag HTML <i>
|
<embed>
|
Uza atu hatam file video ka file music ruma
|
<fieldset>
|
Atu halo grupu elementu-elementune’ebe iha
form laran / atu halo hanesan frame-box iha form nia laran
|
<font>
|
Atu define modelu font, korno medida ba
tekstu ruma
|
<form>
|
Atu define form HTML ida atu input form
|
<frame />
|
Atu define frame ida ihaframeset ida nia
laran
|
<frameset>
|
Mendefinisikan satu set frame
|
<h1> to <h6>
|
Uza atu tau titlu ba ita nia website ida nia
header/titluhusi dokumentu HTML ne’e rasik.
|
<head>
|
Uza atu fo informasaun ba web ne’e rasik
|
<hr />
|
Atu halo liniahorizontal
|
<html>
|
Atu define root husi dokumentus HTML ida
|
<i>
|
Atu halo tekstu toba/miring
|
<iframe>
|
Atu define inline frame ida
|
<img />
|
Funsaun atu fo sai imagen ba ita nia dokumentu
HTML ida
|
<input />
|
Atu define input field ba iha form ida
|
<ins>
|
Atu fo tekstulinia iha okos
|
<kbd>
|
Atu define tekstune’ebe ita input husi
keyboard
|
<label>
|
Atu define label ba elementu<input> ida
|
<legend>
|
Atu define caption idaba elementu<fieldset>
ida
|
<li>
|
Uza atu fo sai informasaunho tipu lista item
ida
|
<link />
|
Atu definerelasaun entre dokumentu ida dan
sumberho nia eksternal
|
<listing>
|
Funsaun husi tag ida ne’e hanesan ho tag
<pre>no haruka uza ho tag <pre>tamba tag <listing>la
vale/protestu
|
<map>
|
Atu define client-side mapa imagen ninian
|
<marquee>
|
Halo tekstubook aan ho vertikal nohorizontal
|
<menu>
|
Atu definelista menu ida
|
<meta />
|
Atu define metadata konaba dokumentu HTML ida
|
<nobr>
|
Atu halakontrokalinia ba tekstuka imagen ida
|
<noframes>
|
Wainhira browser user la suporta frame
|
<noscript>
|
Wainhira browser user la suporta client-side
scripts
|
<object>
|
Atu rai embed ba objek ida
|
<ol>
|
Atu definelista ho format numeru
|
<optgroup>
|
Atu fo saiopsaun ne’ebe ita fahe ona ba grupu
ho modelu lista drop-down
|
<option>
|
Atu fo sai opsaun ruma ne’ebe ho modelu lista
drop-down ida
|
<p>
|
Atu halo Paragrafu ida
|
<param />
|
Atu define parameter idaba objek ida
|
<pre>
|
Atu halo tekstumedida letra ne’ebe hanesan
|
<q>
|
Atu defineliafuan singkat ida
|
<s>
|
Atu fo linia ba tekstu ida nia klaran/riska
(mencoret) tekstu, funsaun tag ida ne’e hanesan mos ho tag <del>
|
<samp>
|
Atu defineezempu programa komputador ne’ebe
sai
|
<script>
|
Atu define client-side script
|
<select>
|
Atu halo lista drop-down
|
<small>
|
Atu hakiik medidda tekstu ida husi nia medida
default nian
|
<span>
|
Atu define section idaiha dokumentu ida nia
laran
|
<strike>
|
Atu fo linia ba tekstu ida nia klaran/riska
(mencoret) tekstu, funsaun tag ida ne’e hanesan mos ho tag <del>
|
<strong>
|
Atu halo tekstumahar, funsaun husi tag ne’e
hanesan mos ho tag <b>
|
<style>
|
Atu define informasaun style ba dokumentu
HTML ida
|
<sub>
|
Atu fo efek subscript ba tekstu ruma
|
<sup>
|
Atu fo efek subscript ba tekstu ruma
|
<table>
|
Atu halo tabela
|
<tbody>
|
Atu halo grupu iha body husi tabela ida nia
laran
|
<td>
|
Atu define sel/liniahusi tabela ida
|
<textarea>
|
Atu define kontrol input multiline ida/fatin
hodi halo komentariu ruma
|
<tfoot>
|
Atu hafahe isin husi footer iha tabela ida
|
<th>
|
Atu define sel/linia header husi tabela ida
|
<thead>
|
Atu hafahe isin husi header iha tabela ida
|
<title>
|
Atu fotitlu ba dokumentu HTML ida
|
<tr>
|
Atu definekoluna husitabela ida
|
<tt>
|
Atu define teletype text
|
<u>
|
Atu fo linia iha tekstu ida, funsaun husi tag
ida ne’e hanesan mos tag <ins>maibe tag <u>la tama iha kategoria
HTML text formatting maibetama iha kategoria HTML Style
|
<ul>
|
Atu definelista ho format bullet
|
<var>
|
Atu definevariable ida
|
<xmp>
|
Atu define preformatted text, funsaun husi
tag ida ne’e hanesan mos ho tag <pre>
|
b. Esplikasaun badak husi Funsaun CSS
Kode
|
Fungsi/Keteranggan
|
animation
|
Atu fo
efek animasi ba website ida
|
Azimuth
|
Uza
atu fo liafuan mai husi area horizontal rasik.
|
font-size
|
Atu fo
medida font ba tekstu ruma
|
font-height
|
Uza
atu fo letra nia mahar
|
font-family
|
Uza
atu hili modelu font husi tekstu ida
|
font-style
|
Uza
atu halo font hodi hili nia modelu tekstu
|
text-decoration
|
Uza
atu atu halodekorasaun ba text
|
direction
|
Uza ba
direksaun tekstu ida
|
text-shadow
|
Uza
atu halo tekstu ho efek 3D
|
text-transform
|
Uza
atu determina letra ho maiuskula no minuskula
|
letter-spacing
|
Uza
atu determina letra nia espasu entre letra seluk
|
word-spacing
|
Uza
atu determina letra nia espasu entre letra seluk
|
line-height
|
Uza
atu determinaletra nia espasu/linia as/leten nian entre leten ho kraik
|
text-align
|
Uza
atu fo posisaun textuba elementuida ho tipu horizontal
|
vertical-align
|
Atu
fokor ba tekstune’ebe ita hatama
|
text-indent
|
Uza
atu fo indent baiha tekstu nia linia primeiru nian
|
Color
|
Uza
atu determina letra nia espasu entre letra seluk
|
background-color
|
Uza
atu determina kor husibackground elementu html ninian
|
background-image
|
Uza
atu fofatin file ne’ebe atu halo sai ba ninia background image
|
background-position
|
Uza
atu determina posisaunhusi background ninian
|
background-repeat
|
Uza
atu fo sai image/imagen ho repete
|
background-attachment
|
Uza
atu determinakatak ita nia background bele scroll hamutuk ho ita nia dokumentuka
lae
|
Border
|
property
ida ne’e uza atu halo bingkai iha areaelement ida ninian
|
border-width
|
Uza
atu determina bingkai nia mahar
|
border-style
|
Uza
atu determina border bingkai ninian
|
border-color
|
Uza
atu determina kor bingkai ninian
|
border-top
|
Uza
atu determina modelu style border iha parte selector nia okos
|
border-bottom
|
Uza
atu determina modelu style border iha parte selector nia leten
|
border-left
|
Uza
atu determina modelu style border iha parte selector nia karuk
|
border-right
|
Uza
atu determina modelu style border iha parte selector nia Los
|
border-collapse
|
Atu
rai sel tabela niniantenki iha batassira nian rasikou atu fahe nia batas
|
list-style
|
Uza
atu hili modelu list ne’ebe atu uza iha point-point tekstu ninian
|
list-style-image
|
Uza
atu troka modelu list standar ho image ou icon ruma tuir ita nia hakarak
rasik
|
list-style-position
|
Uza
atu determina posisaun list ho inside. mak list sei fo saiba laran. maibe
outside. list sei fo sai iha liur
|
Clear
|
Uza
atu hapara elementuhusi hafalunentre elementu
|
Clip
|
Atu
determina areane’ebe sei fo efek ruma
|
Content
|
Uza
atu hatama buat rumaantes ou depois deelement ida
|
Cursor
|
Uza
atu determina modelu kursor ne’ebe ita atu uza
|
Orphans
|
Atu
determina montante minimulinia paragrafune’ebe mak teni husikiha parte okospagina
ninian wainhirapagina web kria
|
overflow
|
Atu
determina isinhusi elementu block level tesi wainhira boot liu tihahusi
elementu induk
|
Pitch
|
Atu
determina rata-rata pitch (frekuensi) husi
lian ne’ebe koalia
|
Stress
|
Atu
kontrola montante infleksaunne’ebe hasai husi penanda stres
|
table-layout
|
Atu
determina table nia luan ne’ebe atu sura
|
visibility
|
Atu
determina katak elementune’e haree tona
|
Volume
|
Uza
atu determina rata-ratahusi lian volume ninian
|
Height
|
Atu
determinaaltura husielement ruma
|
Width
|
Atu
determinaluan husi element ida
|
Margin
|
Uza
atu fo spasi/espasune’ebe ense husi element nia liur
|
padding
|
Uza
atu fo espasu/spasi ba iha area laranelement ida ninian
|
z-index
|
Atu
determina posisaunoin, no husi elementuida ou atudetermina linian layer ba
iha browser
|
Funsaun husi kodigu HTML no CSS ninian mak too iha
ne’e no hau espera katak liu husi materia ida ne’e bele aumenta tan maluk sira
nia koniesimentu konaba Kodigu HTML no CSS ninian.
Hamutuk Promove Website Iha Timor-Leste ba Mundu
Internasional.
Bravo Fundasaun Hadomi Timor
1 komentariu:
Obrigadu Barak, Bele fahe materia ida ne'e
Post a Comment